Embedded Files
Vè Ba Lòng
Thanh trời rạng thấy núi xây
Rừng xanh suối bạc đáo vây tứ phương
Trà Trì, Văn Vận hai phường
Đá nằm, Chính Thạch giáo lương thuận hòa
Đêm nằm nghe tiếng suối đòn
Ngày thì lên nhật, lên cơn não lòng
Bốn mùa xuân hạ thu đông
Nhơn nhơn chi xử tự đồng bản mua
Tháng năm bắp đã tới mùa
Chè, thơm, mít, chuối bên Cùa gánh sang
Bao nhiêu thao, vải lụa hàng
Vật gì phường chợ cũng băng ngàn trái lên
Đò thị mầm nục, mắm nêm
Đò thì cá khô, muối, ruốc cũng mang lên tại phường
Đò thì gạo, nếp, trứng, đường
Đò thì vàng bạc, lược gương, cau trầu
Đò thì ghẻ, đục, ang, âu
Tréc , om, trình thống dĩa dầu bình vôi
Buôn chi thì nỏ có lời
Lưỡi cày, lưỡi cuốc, núc, nồi, đá, đao
Buôn chỉ thau, vải, lụa thao
Nhuộm màu xanh lục, rêu rao, thêu thùa
Bao nhiêu cũng nhờ hột bắp mà thôi
Rồi mùa ngó lại, giơ cồi với mao
( Tên người cung cấp : ông Đới-xớm chợ Cùa )
Vè tính ruộng
Nghe vẻ nghe vè
Tính ruộng mà chơi
Lúa cấy tốt tươi
Là đồng Cửa ngỏ
Lúa hay mọc cỏ
Là ruộng Bà soi
Lúa hay đập mồi
Là Dì Đồng đắp
Nước hay dâng ngập
Bồn sào Trò phốốc
Lúa lên hay bổ
Dưới rọc trên vèng
Lúa cấy mau xanh
Nhà Phủ, Leo lội
Không tốt không xấu
Là đáng tù
Mụ Thẩm, cành đa
Cao giường nặng phát
Ruông bên trũng cát
Trâu bạc nằm đêm
Mần ruộng không êm
Chẳng qua lạnh nước
Xem lên Đá bạc
Cây cối bòn hòn
Ruộng cạn già non
Heo mang bạo phá
Mụ Bầy vụng má
Đi cấy mất công
Già trẻ, Đồng trong
Giữ chòi cũng gớm
Đi trưa về sớm
Tránh gió Mục bài
Xan bò xan nai
Là đồng Giẻ ré
Đất trên phường Mé
Bầu nẻ, bầu gio
Đất dưới bến đò
Nương hoang đồng đắp
Thuở xưa thì thấp
Nay mới cao lên
Ai có nhiều tiền
Thì thuê được ruộng
Ai nỏ có tiên
Kiện roọng ăn chơi
(Người cung cấp : Bà Hoàn Xã Hải Lê)
Vè con gái
Vè vẻ vè ve
Nghe vè con gái
Chân tay mềm mại
Khác thế bông hoa
Chờ mẹ đi ra
Cắp tiền thu dấu
Trự ăn khoai nấu
Trự ăn khoai náng
Trụ ân xôi chè
Ngồi xếp bè he
Bụng bằng cái thúng
Đã sướng cái thân
Việc nó muốn mần
Chồng thời muốn lấy
Áo năm bảy cấy
Đi chợ ăn hàng
Con bún nằm ngang
Con tôm năm dọc
Như cá nòng nọc
Che dù đi chợ
Mua mât mua mỡ
Về chấm bánh chưng
Mua nưng mà đây
Mua gậy mà chống
Mua nồng mà che
Mua be hầu rượu.
Vè Thằng Nhác
Lẳng lặng mà nghe
Kể về thằng nhác
Gia đình khổ cực
Vợ yếu con thơ
Chồng ai được nhờ
Chẳng nên trò trống
Nửa ngày thức dậy
Lục đục soong nồi
Vắt áo đi chơi
La cà hàng xóm
Vợ nhờ cày ruộng
Tao bị đau chân
Vợ nhờ quét sân
Đau lưng vẹo cổ
Vợ nhờ bửa củi
Cái búa nó hư
Vợ bảo đi bừa
Sợ rằng trâu húc
Vợ nhờ đi gặt
Tao gánh đau vai
Thở ngắn thở dài
Tội tình chị vợ
Ấy thế mà !
Nồi cơm vừa dở
Chưa kịp ai mời
Cúi cổ cúi tai
Một hơi chén sạch
Là cái thằng nhác
Ăn dữ không làm
Hỡi xóm hỡi làng
Nghe vè thằng nhác.
Vè khuyên con đừng đánh bạc.
Trăng kia ai gác mà cao
Biển hồ lai láng ai đào mà sâu
Trăm nghề học lấy cho nên
Trước trả ơn mẹ sau đền ơn cha
Một nghề con tránh cho xa
Là nghề đánh bạc của nhà xác xơ
Con ơi ! Không nghe lời mẹ tị cơ
Một mai mây ám trăng lờ mặc con
Trăng kia khi khuyết khi tròn
Con theo đánh bạc của non cũng tàn
Của ức của triệu cũng tan
Thua rồi trộm cắp thế gian chê cười
Lạ lùng chi thứ vội vàng
Hôm ni trúng chục mai vào thua trăm
Nghe con trúng được vài trăm
Mai tê bầu bạn đến thăm chật nhà
Nghe con tan cửa hại nhà
Mai tê mốt nọ ruột rà xa nhau
Con ơi không nghĩ mai sau
Đất liền cũng lô huống cầu bắc ngang
Vè dạy con gái
Sinh ra con gái trong đời
Tuổi mới lên mười ngọc phải điểm trang
Sang thời tuyết ngọc lòng vùng
Bà thời dạy biểu cho nàng nghe theo
Nữ trang, nữ hạnh học theo
Gái thời học vá học may
Thời thì dệt lụa cho hay mọi đàng
Việc mâm, việc cổ toan đàng
Chả nem bánh trái cho chàng kèo quê
Ngộ là khi đứng khi đi
Cốt cách dịu dàng như chữ nết na
Mười lăm chúm chím nhụy ba
Lược gài trăm đắt nõn nà tốt tươi
Lâu lâu tuyết mới thu tròn
Thờ cha kính mẹ lòng sơn giữ gìn
Nghe lời bố mẹ dạy truyền
Thức khuya dậy sớm tận quyền đừng sai
Trong nhà có anh em trai
Chiếu trải khách ngời, mâm dọn khách ăn
Quê mô thì gìn giữ, đón ngăn
Cho đi trò chuyện ở ăn nhà người
Ra đường chớ cợt con trai
Vè nhà chó thả bỏ điều khen chê
Đính hôn thôi đã gần kề
Trước nhờ tiên tổ sau nhờ mẹ cha
Lấy chồng phải thờ ông gia, bà gia
Lấy chồng phải giữ đạo ba cho tuyền
Nghe gà gáy lên, rửa tay súc miệng áo dà théc bâu
Ngọc đủ đeo tay, trâm đắt trên đầu
Sửa giày, sửa dép để hầu cậu cô
Thiếp hơi dịu tiếng hỏi dò
Biết là người ở thế đâu mà mừng
Vè chúc cười
Giá gạo thị trường khi cao khi hạ
Cảnh đồng quê toác rạ má xanh
Tiểu hàn trâng dạng khuyết vành
Là ngày hai châu tựu thành kết hôn
Dường như hoa nở một bồn
Trường an bất hủ tiếng còn y nguyên
Mừng hai cháu phi nguyền đôi bạn
Tình thông gia xán lạn đèn pha
Hiếu giang gợn nước bình sa
Chúc mừng hai cháu đượm đà tơ duyên
Chúc rể thảo dâu hiện tốt đẹp
Mối tình yêu đầy nét vui tươi
Mai sau con cháu đầy cươi
Gia đình sum họp nụ cười thỏa thuê
Trai cần kiệm trọn bề sáng nghiệp
Gái hiền hòa đậm nét tề gia
Chúc gần rồi lại chúc xa
Chóng mau có tiếng ồ ha bế bồng
Câu thơ tạm kết đôi dòng
Lời chúc ý hiệp tâm đồng bách niên.
( Tên người cung cấp : Bác Trân: Cam Tuyền)
Vè làm vợ nhỏ
Ve vẻ vè ve
Nghe vè con gái
Mặt thắm má hồng
Không đặng đời chồng
Làm tôi vợ mọn
Ơ ngài nói rứa thì thôi.
Làm tôi vợ mọn không biết đứng ngồi chỗ mô
Phần bán phần mua, anh chẳng dám nhủ
Phần lo gia sự, anh nỏ dám quyền
Ăn rồi gánh nước cho liên
Đem về nấu nướng trăm phần sướng no
Chị xem như đứa ở mùa
Một mùa sáu tháng nó ngồi đánh móng tay
Em đây ở đời chịu trời sao đặng
Chồng sai rót nước,
Vợ sai lấy tăm
Trải chiếu người nằm
Đọi ăn chưa rửa
Rau lợn chưa cắt, nhưng sai việc vặt cho tới canh
Lại trải chiếu ra
Trống kia đã khắc
Chim kia đã kêu
Gà kia đã gáy
Thức dì hấn dậy.
Nấu cơm cấy cơm cày
Đổ lúa vô xay
Soạn triêng cho người đi chợ
Mua một đồng hành về nấu bát canh
Mà nuôi chồng chị
Chồng chị đi cưới,
Chồng chị đi xin,
Chồng chị thương tôi.
Tôi thương chồng chị,
Không phải con tôi
Chị đánh tuồng ghen
Tôi lên vạt quả
Tôi xuống vạt dưa
Tôi thức đã khuya
Tôi ngồi muốn ngủ
Tôi ngồi ủ rủ
Gò vớ chân tay
Chị hừm chị nguýt
Như mèo rỡ đực
Chị sấm chị sét
Như chim chàng làng
Bỏ bộ gương vàng mà lội sang sông
Ra đi không tiếc, tiếc chồng buổi xưa
Chồng chị trả chị
Tôi về tay không
Có tiền xin chị một đồng
Tôi sang tôi trả cho ông đưa đò
Vè mẹ Hẹ
- Mẹ Hẹ : Tui ở ngoài nong ngoài nia, ngoài sòng ngoài sãi, ông Hương, ông xã, ông đi nói tui, có minh kinh giá triệu, bàn đăng cây bố, mà tui nó có ưng. Vì nghe lời cụ nói tiếng to tiếng nhỏ, giọng kèn, giọng quyển, tù tì tù tít, từ tít tù tỉ, nên chỉ tui mới về với cụ. Chao ơi! tui có mần hư mần hao, mần đổ mần bể chỉ mô có, mà cụ đánh sấp đập ngừa cho thẹn thùng thân tui. Tui đã biết trước: xa chi tui đây, ba thước vài sưa sưa, có mô mà dám sánh với cụ. Cụ có cái áo sô tra bộ nút vàng vàng... Đó hàng dính liễu, đây tui phường thú quê.
- Huyện : Đứa mô mà dấn da dần dòi... trước của công đường giúng tiếng con mẹ Hẹ rứa hử hử Hẹ ?
- Mẹ Hẹ: Thưa với cụ, trình với cụ, vậy mà tui đây.
- Huyện : Phú đoà cả kiếp mày ! Bửa hôm qua tao biểu qua nhà mà nhàn ca. Mày không qua, mày nói lý, mày nói lẻ, mày lo bẻ mặt tao rứa Hẹ, hử hử Hẹ ?
- Mẹ Hệ : Thưa với cụ ! Trình với cụ ! Số là bửa hôm qua, tụi tui mắt đặt bát cơm lên giường cho bà già tụi tui qua không được nên mất lịch sự cụ đi, nhưng qua thì đặng đỡ nhưng mà chưa nghen a? a sinh thành ai nuôi ?
Huyện: Phú đ...oả cả kiếp nhà mày ! Mày lẩy tao mày có mang mày có chửa , mày có đẻ thì tao bán khăn, tao bán áo, tao bán đây , bán tất cả thảy mà tao nuôi mày không được hay răng, rửa con mẹ Hẹ, hử hử Hẹ.
- Mẹ Hẹ : Thưa với cụ ! Trình với cụ ! Hể không được thì cụ ước bằng ghi. Sau được rồi cụ đá hàng gót, cụ thương chỉ thương ngoài môi ngoài miệng, mà ghét thì tim đen.
Vè giữ trâu
Thảm thương thay cái cụ cho trâu
Ăn quán nằm cầu khóc mẹ van cha
Hai hàng nước mắt nhỏ sa
Cách sông trở hói biết nhà mẹ đâu
Nửa đêm thức chắc mở trâu
Tơi không nón nỏ lấy đầu che mưa
Thân tui đi sớm về trưa
Vác cày vác bừa mỏi cả hai vai
Ăn rồi chú thím đi nằm
Bắt tui xay ló túi tăm mặt mày
Cái om thì bằng trứng gà
Bắc lên truồng xuống thiệt là chủ ơi
Cái om chưa bắc đã sôi
Tổn ba lê củi chú ngồi chú lo
Ló chú đầy đụn đầy kho
Cho tui ăn ít chẳng cho ăn nhiều
Chú ăn cá bống cá thiều
Cho tui hột muối để chiều khô khan
Chú muợc áo gấm áo đan
Cho tui miếng vải vá ngang vá chăm
Răng chừ cho đến tháng năm
Đưa trâu lên động ra nằm cây sanh
Leo ra mỗi đứa mỗi nhành
Gió nam phất lại tốt lành con trai
Đứa nậy thì mược áo dài
Đứa nhỏ áo ngắn tóc dài phủ phê.
Trông quanh trống đánh tứ bề
Hai người thương chắc chẳng hề nói ra
Con trâu kêu tiếng ngân nga
Con bò kêu tiếng thiệt là khổ thay.
Con trâu chỉ có hàm răng
Bắt ra cây kéo tháng năm tháng mười.
Vè đốt than
Vè vẻ vè ve
Nghe vè mần than
Mần việc vua quan
Kiến cơ phi tác
Bữa mai ngủ dậy
Chưa rựa đồng bạc
Oi đã coong đi
Không biết bởi chi
Bởi ba hột muối trắng
Ba lát sắn đẳng
Cùng qua một ngày
Trời cao rời ở nó hay
Mần thuê không đất phải bày mần than
Mần than hết rú hết ri
Hết rạn đến mộc bếp ni không đây
Mặt trời, đã xế về Tây
Trâu bò ra hết một này khốn toan
Hai tay bốc mạt bạt tàn
Bạt rồi lui lại trang trang cào cào
Sàng rồi xuất hạn đầy lưng
Tro lên ơi lắng , trở lên e lửa nóng hàng
Tưởng than lấy lửa
Tui quờng ruột ra
Sương lên chi rú mà a
Tìm khe tìm suối dận mà cà triêng
Dận rồi bậm miệng sương lên
Lâm thâm miệng nói: E than miềng không ai mua
Tính hơn rồi mà lại tính thua
Đục trôốc vô bụi bốn mùa gian nan
Vè làm than (Dị bản)
Ve vẻ vè ve
Nghe vè làm than
Nợ nần vua quan
Kiến cơ nhi tác
Chưa rạng đồng bạc
Côông trác ra đi
Không biết bởi chi
Ba hạt muối trắng
Ba lát sắn đẳng
Cùng qua một ngày
Trời cao trời ở răng hay
Mần thuê không đất lại bày mần than
Bữa mô làm được một quan
Nhúm mầm nhúm muối hì hoan trong lòng
Bữa mô không mần được đầy
Bán được chín rưỡi hôm mai hết rồi
Thân chàng khổ lắm thiếp ơi !
Đục trốốc vô bụi mồ hôi rỏ liên
Bữa ăn không được ngồi yên
Cào cào bốc bốc nhá liền nuốt đi
Đốn thì khấp rú khấp ri
Hết ran lại mộc bếp ni không đầy
Mặt trời đã xế về tây
Trâu bò ra hết bận này khốn toan
Hai tay bốc mạt gạt tàn
Đà về trăng lặn trang trang cào cào
Sờ tay lửa lắng nghe mừng
Không hay lửa lại đỏ bừng thế ni
Than lại lửa quầng ruột đi
Đem ra ngoài suối nhận thì cả triêng
Nhận rồi bậm miệng sương lên
Vào đi vừa nói ê than miêng không ai mua
Phen này e đôi cả Của, cả trang
Vè thằng Bờm
Ve vẻ vè ve
Nghe vè thằng Bợm
Nấu cơm cho sớm
Ra tắm biển đông
Đạp cây xương rồng
Lôi lên chín khúc
Đạp dầm ông núc
Trúc cổ xuống cầu
Gập mụ bán dầu
Dầu trơn lày lậy
Gặp mẹ bán giấy
Giấy mỏng tanh tanh
Gặp mụ bán chanh
Chanh chua như giấm
Gặp mụ bán nấm
Nấm lọi một tai
Gặp mụ bán khoai
Khoai sâu một cổ
Gặp mụ bán rổ
Rổ sưa rêc réc
Gặp mụ bán éc
Éc nhảy lom xom
Gặp mụ bán dom
Dom đỏ thơi thói
Gặp mụ bán mói
Mói mặn như trường
Gặp mụ bán hương
Hương thơm phưng phức
Gặp mụ bán mực
Mực đen thui thui
Gặp mụ bán chui
Chui nhọn theo lèo
Gập mụ bán kéo
Kéo số ngạt ra
Gập cha ăn mày
Chó cắn sứt bị
(Nguồn: "Văn học dân gian Quảng Trị"- Tập 1 - Sở văn hóa; Thông tin thể thao; Thư viện Quảng trị 1922)
Page updated
Google Sites
Report abuse