quan hệ gia đình 

Ở tỉnh Quảng Trị, hình thái gia đình chủ yếu có hai dạng: gia đình nhỏ và gia đình lớn. Gia đình nhỏ chỉ gồm một cặp vợ chồng và con cái cùng chung sống trong một ngôi nhà, có ruộng đất và tài sản riêng. Gia đình lớn gồm cặp vợ chồng, con cái cùng sống với cha mẹ và các anh chị em chưa lập gia đình; mọi tài sản trong nhà đều là của chung, các thành viên ăn chung, làm chung. Đa số gia đình ở Quảng Trị có từ hai đến ba thế hệ cùng chung sống, một số ít gia đình có bốn thế hệ cùng chung sống.

Trong các gia đình ở Quảng Trị thì nam giới thường giữ vai trò quan trọng nhất. Người cha thường có quyền hành lớn nhất, con cái sinh ra thường mang họ của cha. Khi cha mất, quyền hành được trao cho người con trai trưởng. Mặc dù hiện nay đang thực hiện bình đẳng giới, người phụ nữ đã tích cực tham gia vào các công việc xã hội nhưng tính chất phụ quyền và gia trưởng vẫn còn thể hiện rõ nét trong hầu hết các gia đình ở làng quê thuộc tỉnh Quảng Trị.

Quan hệ giữa ông bà và cháu chắt được xem là quan trọng và thiêng liêng. Theo quan niệm của người Kinh, trong một gia đình có hai đến ba, bốn thế hệ cùng chung sống dưới một mái nhà thì gia đình đó được xem là gia đình có phúc đức. Ở đó, ông bà đóng vai trò duy trì truyền thống gia đình, hoà giải các mâu thuẫn; cháu chắt có trách nhiệm chăm sóc ông bà khi họ già cả, bệnh tật.

Quan hệ giữa cha mẹ và con cái là quan hệ quan trọng nhất và thiêng liêng nhất. Cha mẹ có vai trò sinh thành, nuôi dưỡng và góp phần giáo dục con cái nên người hữu ích. Con cái có trách nhiệm, nghĩa vụ, tình cảm với cha mẹ bằng cách hiếu thảo, vâng lời, yêu thương cha mẹ. Khi con cái trưởng thành, lập gia đình sẽ được cha mẹ cho ra ở riêng. Cha mẹ thường ở cùng gia đình con trai trưởng hoặc con trai út. Khi cha mẹ còn khoẻ mạnh, họ sẽ giúp đỡ con cháu việc nấu nướng, đưa các cháu đến trường và đón về nhà. Lúc già yếu, cha mẹ sẽ giao quyền quản lí gia đình cho người con trai, được con cháu chăm sóc sức khoẻ chu đáo. Khi cha mẹ mất, lễ cúng giỗ hằng năm sẽ được tổ chức tại gia đình người con trai có cha mẹ ở cùng lúc cuối đời.

Quan hệ vợ chồng dựa trên hôn nhân, tình cảm, nghĩa vụ, sự tôn trọng lẫn nhau, cùng đưa ra quyết định và chia sẻ trách nhiệm trong công việc gia đình. Quan hệ giữa con cái với nhau được xây dựng dựa trên tình cảm yêu thương, sự chia sẻ và giúp đỡ lẫn nhau giữa các anh, chị em trong nhà.

Trọng tình và trọng hiếu là đặc điểm nổi bật nhất trong quan hệ gia đình của người Kinh ở Quảng Trị. Để xây dựng gia đình thuận hoà, hạnh phúc, hiện đại, văn minh, điều quan trọng là phải yêu thương, thấu hiểu, tôn trọng lẫn nhau; loại bỏ những quan niệm cổ hủ, trọng nam khinh nữ, không sử dụng bạo lực để giải quyết mâu thuẫn trong gia đình.

(Nguồn: Tài liệu Giáo dục địa phương tỉnh Quảng trị - Lớp 8)